۲۵ آبان، سالروز عروج روح فیلسوف شرق

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آذربایجان شرقی ۲۴ سال پیش در چنین روزی فیلسوف بزرگ شرق، علامه محمد تقی جعفری به دیار حق شتافت.
این دانشمند متعهد، در سال ۱۳۰۴ شمسی در شهر تبریز متولد شد.

پدرش کریم، نانوا بود و هیچ وقت بدون وضو دست به خمیر نان نمی‌زد. حافظه این نانوای مکتب نرفته چنان قوی بود که اغلب سخنان واعظان شهر را با دقت و تفصیل، برای دیگران بیان می‌کرد.

مادر علامه جعفری باسواد بود و قرآن را به خوبی می‌خواند و او قرائت قرآن را به محمدتقی تعلیم داد.
علامه جعفری پس از تحصیلات عالیه علوم اسلامی در شهر تبریز، تهران، قم و نجف اشرف در محضر آیات عظام میرزا فتاح شهیدی، شیخ محمدرضا تنکابنی، شیخ کاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم کسب فیض کرد.

وی به تدریج برای اقشار گوناگون مردم در دانشگاه‌ها و مساجد به سخنرانی پرداخت.
ساواک برای کنترل این جلسات انقلابی، مأمورانی را می‌فرستاد تا از آن گزارش تهیه کنند.
بیش از ۱۸۰ سند گزارش‌های ساواک درباره علامه جعفری در دست است که در کتاب «چراغ فروزان» منتشر شده است.

مدتی بعد از آن که استاد جعفری از مشهد به تهران رفت، اطلاع یافت در منزل دکتر محمود حسابی ـ فیزیکدان ـ جلسات علمی برگزار می‌شود.
استاد در این جلسات هفتگی که ۲۴ سال ـ تا پایان عمر دکتر حسابی ـ ادامه داشت شرکت می‌کرد.

علامه محمد تقی جعفری حدود ۵۰ سال به تعلیم و تربیت جامعه اشتغال داشت.
در این مدت طولانی بسیاری از پژوهشگران حوزه و دانشگاه از دروس این دانشمند تبریزی استفاده کرده و نکته‌ها آموختند.

تا امروز بیش از ۱۰۰ کتاب از آثار استاد جعفری چاپ شده و بعضی از آنان همچون شرح مثنوی در ۱۵ جلد مکرر تجدید چاپ شده است.
از آثار برجسته وی شرح و تفسیر بر نهج البلاغه است که ۲۷ جلد آن به زبان فارسی چاپ و منتشر شده است.
دیگر اثر نفیس استاد جعفری، در زمینه بررسی و مقایسه افکار مولانا با فلسفه‌ها و جهان بینی‌های شرق و غرب است که تحت عنوان مولوی و جهان بینی‌ها چاپ شده است.

در زمینه حقوق بشر و مقایسه آن با حقوق بشر در اسلام، کتاب مفصل و مشروحی به قلم ایشان منتشر شده که نظریات جدید آن در کنفرانس اسلامی طرح ومورد استفاده قرار گرفته است.
این کتاب به زبان انگلیسی نیز ترجمه و چاپ شده است و به زبان ژاپنی توسط یکی از اساتید دانشگاه ناکویا در دست ترجمه است.

کتاب‌های این عالم فرزانه در زمینه های: فقه، علوم سیاسی، روان شناسی، علوم تربیتی، معارف اسلامی، نظریه زیبایی و هنر در اسلام مباحث فلسفی و کلامی، مشحون از آرا و نظریات ابتکاری و بدیع است.

تاکنون ده‌ها نویسنده، استاد و محقق و متفکر از سراسر جهان با ایشان مذاکرات علمی داشته اند که بیش از ۵۰ فقره از این مذاکرات در ۲ جلد کتاب تحت عنوان «تکاپوی اندیشه ها» منتشر شده است.

مکاتبات علمی علامه جعفری با برتراند راسل فیلسوف شهیر انگلیسی که طی آنها، استاد جعفری به برخی از نظریات راسل انتقاد کرده در بعضی از کتاب‌های وی مثل: نقد و بررسی افکار راسل، توضیح و بررسی مصاحبه راسل ـ وایت مکرر به چاپ رسیده است.

فیلسوف بزرگ شرق علامه محمد تقی جعفری (ره) سرانجام در ۲۵ آبان ماه ۱۳۷۷ بر اثر بیماری دار فانی را وداع گفت و پیکرش در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.

حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره این دانشمند فیلسوف می‌گویند: در آقای جعفری (رحمةالله‌علیه) خصوصیات برجسته‌ای بود که به‌نظر من همه این‌ها برای نسل جوان و پژوهنده و اهل علم و تحقیق الگو است. ایشان آن وقتی که کار‌های تحقیقی خودشان را شروع کردند، خیلی جوان بودند.

این روحیه، از دوران جوانی تا پایان عمر ادامه داشت. آن وقت ایشان تقریباً سی و چند ساله بودند. همه‌ی این شور جوانی، در کار علمی و فکری و بحث و نوشتن و تحقیق و مطالعه و این‌گونه کار‌ها صرف می‌شد و البته حافظه فوق‌العاده و استعداد علمی ایشان هم به جای خود محفوظ بود.
این حالت تا همین آخر هم ادامه داشت که این چیز عجیبی است. یعنی در عین این‌که ایشان یک مرد هفتاد و چند ساله بودند، ولی تا آخرین باری که ایشان را دیدیم باز انسان همان حالت و همان شور و همان تحرّک را در ایشان می‌دید.

این خیلی باارزش و قیمتی است که انسان نگذارد گذشت زمان و حوادث گوناگون، شور و تحرّک و تهیّجی را که خدای متعال در او قرار داده و می‌تواند آن را مثل یک سرمایه گرانبها برای پیشرفت‌های گوناگون در میدان‌های مختلف مصرف کند، از بین ببرد. به‌هرحال وجود ایشان، حقیقتاً وجود ذی‌قیمتی بود و برای اسلام و مسلمین و نظام اسلامی ارزش داشت. ۱۳۷۷/۹/۱۷

گردآوری و تنظیم:
مهدی جلیلی ـ خبرگزاری صداوسیما ـ تبریز