دو روی یک سکه

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،مرکز اصفهان ، مهمانی ناخوانده وارد کشور شده ؛ مهمانی که خبرآمدنش نگران کننده و تبعات حضورش هراس آور بوده و هست ، مبداش معلوم اما مقصدش نامعلوم ، مهمان منحوسی به نام کرونا ویروس ، خیلی ها برای مقابله  در تکاپویند عده ای  به دنبال  پیشگیری، برخی به دنبال آموزش و مقابله ، عده ای گمنام هم  می شوند ، مدافعان سلامت و جهادگرانی هم به مدد علم  و ایده و صنعت مهمات آماده می کنند برای خطِ مقدم نبرد با این مهمانِ جنگجو اما برخی بی رحم تر از کرونا نفع خود را در احتکار می بینند در  گران فروشی کالاهایی که مردم  برای تامین سلامت خود به آن نیاز دارند و در این میان شبکه معیوب توزیع هم تلاش جهادگران علمی و اقتصادی را کمرنگ می کند تا کمبود اقلام بهداشتی مرتبط با ویروس کرونا بویژه ماسک و دستکش پر رنگ تر به نظر آید.

 

  شاید تا همین  چند ‌ماه پیش که اوج شیوع آنفلوآنزای H1N1   بود فکرش را هم نمی کردیم که خرید ماسک ، دستکش و مواد ضدعفونی کننده  کمیاب  شود، وقتی  برای یافتنشان از  داروخانه های سطح شهر ناامید شدم برای تهیه یک گزارش میدانی  دقیقتر به  خیابان شمس آبادی مرکزعمده عرضه تجهیزات و محصولات بهداشتی و دارویی در اصفهان سر زدم؛  از ابتدای این خیابان تا چهار راه قصر دست کم 50 داروخانه به چشم می خورد. ژل ضدعفونی‌کننده، پد الکلی، دستمال مرطوب و ماسک از جمله اقلامِ مورد سوال من از داروخانه ها بود. جالب  اینکه  بیشترشان  هیچ‌یک از اقلام درخواستی را نداشتند ، برخی از  مغازه‌ها الکل  70‌درصد  داشتند البته با قیمت های غیر متعارف مثلا الکل  250میلی لیتری که پیشتر سه هزار تومان بود را 20هزار تومان می فروختند چند داروخانه هم پد الکلی می‌فروختند  از 300تا 500تومان.

در مورد سایر اقلام هم جواب متصدیان  داروخانه ها مشابه بود: «تازه تمام شده، درخواست داده‌ایم فردا مراجعه کنید.»« معلوم نیست کی به دست‌مان برسد.» و  البته خیلی از داروخانه‌ها هم  پشت مغازه‌شان نوشته شده بودند: «دستکش و ماسک نداریم»«اقلام ضدعفونی کننده نداریم»«هیچ اقلامی در رابطه با ویروس کرونا نداریم، سؤال نکنید.»

مقابل یکی از داروخانه ها هم  مردم  برای خرید ماسک صف کشیده بودند  قیمت  را پرسیدم ماسکی که  تا مدتی پیش  150تومان بود حالا 5هزار تومان فروخته می شد ، در این آشفته بازار هر کس نان به نرخ روز می خورد  در داروخانه ای  دستکش که چند هفته پیش  بسته ای 19 هزار تومان بود را 95 هزار تومان می فروخت  قیمت ماسک  هم متفاوت بود از 5 تا 25 هزار تومان.  مادری می گفت: برای همسرش که آنفولانزا دارد ماسک  و دستکش نیاز دارد.

یک  شهروند  اصفهانی دیگر هم تاکید داشت ، در مراجعه‌های مکرر خود به داروخانه‌ها موفق به خریداری اقلام بهداشتی مورد نظر  نشدم و در صورت موجود بودن  باید چند برابر قیمت اصلی آن را تهیه کنم.

او که یک کارگر ساده ساختمانی بود می گفت :  مگر یک کارگر چقدر درآمد دارد که باید برای خرید لوازم بهداشتی  که در پیشگیری از شیوع ویروس کرونا موثر است، مبالغ‌ چند برابری را پرداخت کند.

خانم 40 ساله  هم که دست خالی از یک داروخانه بیرون آمده بود گفت:   پیگیر خرید مواد ضد عفونی کننده  مانند ژل بهداشتی  بودم اما موفق نشدم .

او افزود : دستکش پلاستیکی آشپزخانه  را دیروز  از  یک فروشگاه لوازم یکبار مصرف با 2 برابر قیمت خریداری کرده اما توان مالی خرید دستکش طبی را نداشتم .

نارضایتی ها از کمبود اقلام بهداشتی  و توزیع ناعادلانه آن در بازار زیاد بود. از متصدیان داروخانه ها علت کمبود و گرانی این محصولات را پرسیدم برخی از جواب دادن طفره رفتند و بقیه هم  تقریبا پاسخ های مشابهی دادند مثلا تقاضا زیاد و عرضه کم است و برای تهیه ملزومات بهداشتی در مضیقه هستند و اگر قابل تهیه هم باشد شرکت های واسط با قیمت های بالا به فروش می رسانند  عده ای هم  به توزیع ماسک و سایر اقلام در کانال های غیر شفاف اشاره کردند.

 

در ادامه این گزارش میدانی در خیابان شمس آبادی اصفهان، از کشف انبار نگهداری غیرمجاز ماسک و دستکش در همان محدوده شهر مطلع شدم ، ماموران نیروی انتظامی ، خانه ای سه طبقه در خیابان طیب اصفهان را که محل دپوی  دستکش و ماسک شده بود شناسایی کردند، سرهنگ محمدرضا خدادوست فرمانده انتظامی شهرستان اصفهان گفت: در روزهایی که مردم  به سختی در پی تهیه این گونه اقلام بهداشتی هستند این سه جوان به دنبال سود  شخصی بودند و با  احتکار سه میلیون ماسک نان خود را از به خطر انداختن سلامتی  مردم به دست می آوردند.

سرهنگ خدادوست افزود: به تازگی ماموران کلانتري 12در بازرسی از انباری در یکی از محله های این منطقه 27کارتن 12عددي و 90کارتن 9عددي اتنول 96 درصد و در مجموع هزار و 134 ليتر الکل سفيد احتكار شده را کشف کردند.

البته خبرهای کشف انبار و دپوی های غیر قانونی اقلام بهداشتی از گوشه و کنار اصفهان در این مدت کم نبوده برای نمونه دستگیری 35محتکر در چندین عملیات ضربتی  در اصفهان که به گفته فرمانده انتظامی استان از این محتکران 3 میلیون و 777 هزار و 848 عدد اقلام بهداشتی کشف شده است.

 سردار مهدی معصوم بیگی پیش از این هم  از کشف دو انبار  احتکار کالا در اصفهان و خمینی شهر خبر داده بود؛ این گونه کشفیات  در این مدت سریالی  ادامه دارد ،  از کشف بیش از 2 تن و 300 کیلو گرم پودر شوینده  و 8 هزار و 894 پد الکلی و لوازم بهداشتی احتکار شده از یک منزل در اصفهان  تا شناسایی سه داروخانه در کاشان با تخلف گرانفروشی و احتکار ماسک و دستکش،  از کشف حدود هزار و 400 لیتر الکل در فریدن  تا  کشف  محموله ماسک و دستکش از محتکران در خمینی شهر .

حال سوالی که مطرح می شود این است محموله های کشف شده چه مسیری را دوباره طی می کند تا به دست مصرف کننده برسد؟غلامرضا صالحی مدیرکل تعزیرات حکومتی استان  پاسخ ما را  مختصر می دهد ،  اقلام بهداشتی  کشف شده مرتبط با کرونا  برای توزیع دوباره در اختیار دانشگاه علوم پزشکی قرار می گیرد.

اما احتکار کالاهای ضروری مردم در شرایط حساس کنونی  جرمی نابخشودنی است و علاوه بر نیروی انتظامی  دستگاه های نظارتی  و قضایی در زمینه برخورد با محتکران هشدار جدی داده اند. علی اصفهانی  دادستان عمومی و انقلاب اصفهان  تاکید می کند:دستگاه قضایی استان اجازه جولان به گران فروشان و محتکرانی که با زیر پا گذاشتن اصول انسانی تنها به فکر سود بیشتر از راه های غیر قانونی هستند نمی دهد.

غلامرضا صالحی  مدیرکل تعزیرات حکومتی استان اصفهان هم از آمادگی برای دریافت شکایت های مردمی می گوید و  با اشاره  به گشت های مستمر تعزیرات در واحدهای عرضه و توزیع اقلام بهداشتی ادامه می دهد : پرونده 13فقره گزارش گرانفروشی ماسک در داروخانه های کلانشهر اصفهان در تعزیرات حکومتی تشکیل شده که  طبق گزارش ها،این داروخانه ها فروش ماسک را با 6 برابر قیمت به بازار عرضه کرده و فروخته بودند.

از مدیرکل دادگستری استان اصفهان تلفنی  پیگیر  اقدامات قضایی انجام شده برای  برخورد  قانونی   با محتکران  شدم، آقای حبیبی با اشاره به  تشکیل کمیته ویژه ای  برای شناسایی دلالان، شبکه های توزیع و شرکت‌های پخش متخلف گفت : تاکنون  چهار پرونده کلان در  زمینه  احتکار مایحتاج بهداشتی مردم تشکیل شده است که با دستگیری آنها عنوان مجرم اقتصادی و مفسد فی الارض دریافت کردند.

 

جهادگران  دانشگاهی و اقتصادی  برای تامین مهماتِ مدافعان سلامت در نبرد با کرونا  با اتکا به فناوری بومی و اقتصاد مقاومتی و کمک گرفتن از جوانان این مرز و بوم  به میدان آمده اند  برای  رفع کمبود ها.

ورود میهمان نامهربان کرونا به کشور از یک طرف و بازی عده ای سودجو با سلامت مردم یک روی تلخ سکه این روزهاست اما روی دیگر این سکه هم عزم ملی است برای مقابله، جهادگرانی که لباس رزم بر تن کرده اند از جنس علم،اقتصاد و تولید تا مرهمی باشند به زخم هم نوعان خود. این جهادگران   برای تامین مهماتِ مدافعان سلامت در نبرد با کرونا  با اتکا به فناوری بومی و اقتصاد مقاومتی و کمک گرفتن از جوانان این مرز و بوم  به میدان آمده اند  برای  رفع کمبود ها. برخی مواد و ژل ضدعفونی  تولید  و عده ای  در کارگاههای کوچک و بزرگ ماسک تهیه می کنند و برخی دیگر هم با فناوری های نوین خط تولید اقلام بهداشتی مرتبط را  راه اندازی کرده  اند.

علی  متقیان پور یکی از این جهادگران است او 25سال است در زمینه تولید لوازم پزشکی فعالیت می کند و در این روزها تمام خطوط  تولید خود را به تامین ماسک متناسب با نیاز کشور اختصاص داده است.

او  که مدیرعامل واحد تولید  ماسک و پک های جراحی است  ظرفیت کنونی روزانه این واحد تولیدی را 30 هزار قطعه ماسک برشمرده  و  می گوید: با توجه به نیاز کشور برای پیشگیری از بیماری کرونا در دوهفته گذشته این واحد تولیدی در سه شیفت کاری تولید خود را به سه برابر ظرفیت رسانده است.

پژوهشگران این واحد تولیدی همچنین در عزمی جهادی برای حفظ سلامتِ مدافعانِ سلامت موفق به بومی سازی   لباس محافظت کادر درمانی بیمارستان ها و مراکز درمانی شده اند. 

کارگاهی دیگر در اصفهان  هم به ضرورت تامین ماسک بیمارستانی روزانه بیش از 10هزار قطعه ماسک N95 تولیدمی کند تا بین بیش  از 1500بیمارستان خصوصی و دولتی توزیع شود.به گفته حامد زمانی مدیر این کارگاه، ماسک تولیدی اش قابل رقابت با نمونه های خارجی از جمله امریکاست و قرار است با راه اندازی 10 خط دیگر  در روزهای  آینده میزان تولید ماسک را به بیش از 20 هزار قطعه  برساند.

از روابط عمومی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان نشانی شرکت دانش بنیان دیگر را گرفتم که موفق به تولیداسپری و ژل ضد عفونی کننده باخاصیت نرم کنندگی پوست شده ، به گفته  مدیر عامل  این شرکت داروسازی،  ژل تولید شده با پایه الکل است  و  از ماده هیدروژن پروکساید برای از بین بردن میکروب های روی پوسته مقاوم باکتری و یا قارچ و گلیسیرین برای نرم کنندگی پوست استفاده شده است.

فناوران  این شرکت هم  براساس ضرورت با راه اندازی خط تولید ، روزانه 20 هزار عدد اسپری و ژل ضد عفونی کننده پوست و سطح اجسام تولید می کنند.

در ادامه سراغ شرکت داروسازی رها  رفتم شرکتی دانش بنیان در اصفهان که به تازگی  خط تولید ژل ضدعفونی کننده  را در دو حجم 250سی سی و سه و نیم  لیتری ایجاد کرده  ،دکتر فرید اخوان از جزییات فعالیت های این شرکت در مسیر شکست ویروس کرونا گفت: در این شرکت خطوطی برای تولید این محصول دانش بنیان در دو شیفت کاری وارد مدار شده و با تلاش شبانه روزی نیروهای متخصص 41هزار عدد محلول ضدعفونی کننده به بازار تزریق می کند.

به گفته دکتر  اخوان ، این شرکت داروسازی ، علاوه بر محلول،  ژل ضدعفونی کننده جامد را در دست تولید  دارد که ماندگاری بالا، قابلیت ضدعفونی کنندگی قوی بسته بندی مناسبت و رطوبت ونرم کنندگی دست از ویژگی های این محلول ضدعفونی کننده است .

 به توصیه روابط عمومی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان سری هم به شرکتی دانش بنیان زدیم که مهندسانش دست به تولیدی متفاوت و مهم زده بودند :راه اندازی خط تولید سرپوش محافظتی برای حفظ سلامتی مدافعان سلامت، این شرکت حتی برای تولید این خط  سودی در نظر نگرفته است ،مدیرعامل این واحد تولیدی گفت: این شیلد محافظ صورت و ماسک با امکان نفوذ و بار میکروبی بالا برای رفع مشکل سرپوش محافظتی تولید شد تا کادر درمانی را در مقابل ویروس کرونا محافظت کند.

سید هادی احمدی ضد بخار، خنک کنندگی و جلوگیری از سرایت و شدت انتشار ویروس با بهره گیری از الیاف بی بافت را از مزایای این سرپوش محافظتی دانست و افزود: ظرفیت تولید روزانه این واحد  20 هزار سرپوش  است که با توجه به نیاز وزارت بهداشت این میزان قابل افزایش نیز هست.

نگرانی فناوران از کمبود اقلام بهداشتی  و نیاز روز افزون به آن فقط به اصفهان محدود نمی شد در شهرهای مختلف استان شرکت های تولیدی آستین همت را بالا زده اند تا با قدرت از شیوع ویروس  کرونا جلوگیری کنند.

حامد عباسی خبرنگار ما در کاشان از افزایش 5برابری تولید ژل ضد عفونی کننده دست در شرکت باریج اسانس خبر داد، لاله حجازی رییس هیات مدیره این شرکت از توان تولیدی این روزهای باریج اسانس برای مقابله با کرونا توضیح داد:  شرکت حداکثر توان تولیدی خود را به کار گرفته  و میزان تولید ژل را  با تلاش شبانه روزی ، به بیش از 65 هزار عدد افزایش داده  است و هم اکنون تولید مواد ضد عفونی کننده در روز بیش از 10 تن است  و  در صورت تامین مواد اولیه، این میزان تولید را به 20تن در روز افزایش می دهیم.

به  مبارکه یکی از قطب های صنعتی استان هم رفتم و سراغ شرکتی را گرفتم که 40 درصد از نیاز بازار  کشور  به ژل ضدعفونی کننده را تامین می کند، مدیر عامل شرکت گلتاش به ما گفت: در این روزها، برای مقابله با ویروس کرونا، تولید ژل ضدعفونی  در این شرکت از  2 به 10 تن افزایش یافته است .

یزدان کرمی افزود: در صورت تامین مواد اولیه به خصوص الکل، این کارخانه  توانایی افزایش تولید تا 6 برابر ظرفیت موجود و تامین 50درصد از نیاز کشور را  هم دارد.

شهرک صنعتی اشترجان در فلاورجان مقصد بعدی ما بود  به یکی از کارخانه های بزرگ تولید انواع تجهیزات پزشکی ، باند ، گاز استریل و ماسکِ  کشور در این شهرک هم سر زدیم  ، رییس هیات مدیره  کارخانه صفا طب به ما گفت : این واحد تولیدی با توجه به نیاز کشور  تولید روزانه  اش را با افزایش 20 برابری به  30 هزار قطعه ماسک  رسانده است.

  ابراهیم عالی پور در زمینه نحوه فروش محصولاتش هم گفت:  تمام محصول تولیدی ماسک  را هیات امناء صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت خریداری  می کنند.

آخرین دغدغه ام در زمینه تولید اقلام مرتبط بهداشتی را  با روابط عمومی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در میان گذاشتم؛این نگرانی برمی گشت  به افزایش ظرفیت تولید ماسک  در واحدهای تولیدی از یک طرف و احتمال از مدار خارج شدن این دستگاه ها ،شرکتی دانش بنیان را به من معرفی کردند که در مدت ده روز به دانش وساخت دستگاه خط تولید ماسک دست یافته است.

راهی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان شدم و  در گفتگوی کوتاه با مدیر عامل شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان  از جزییات این فناوری مهم پرسیدم ، فرید نجات بخش توضیح داد که فناوری دانش ساخت این دستگاه در انحصار چند شرکت اروپایی و چین بودکه با توجه به افزایش تقاضای جهان، امکان واردات  آن به کشور نبود که با در خواست وزارت بهداشت برای کمک به رفع مشکل به فکر طراحی وساخت دستگاه خط تولید ماسک افتادیم.

او قیمت این دستگاه را یک دوم نمونه خارجی آن  دانست که  توان تولید دو قطعه ماسک در هر ثانیه را دارد .

آمارها نشان می دهد در کشور بیش از 100شرکت داروسازی فعال است که بیش از 80درصد آنها در شرایط کنونی برای مقابله با بیماری کرونا  به تولید ماسک،دستکش و مواد ضدعفونی کننده روی آورده اند سوال اینجاست چرا با حجم این تولیدات  باز هم در بازار مصرف کننده با کمبود یا نبود  این محصولات روبرو هستیم ؟

 

کمبود اقلام بهداشتی و فروش آن با قیمت های گزاف از یک طرف و وجود بازار سیاه و احتکار ماسک و مواد ضدعفونی ماجرایی نگران کننده است که ما را جستجوگرانه به سمت استانداری اصفهان کشاند  استاندار اصفهان هم البته یکی از منتقدان  نحوه توزیع و عرضه ماسک و مواد ضدعفونی کننده دراستان بوده و هست.

به گفته عباس رضایی متاسفانه برخی از محصولات تولیدی اصفهان صادر و همین محصولات از جمله ماسک دوباره وارد کشور شده  است.

او معتقد است: نحوه توزیع و عرضه بین داروخانه ها و فروشگاه های آرایشی و بهداشتی تاکنون با مدیریت درستی انجام نشده و باید نظارت بر عرضه این محصولات  الکترونیکی  شود.

البته  استاندار اصفهان به  نشست ویژه اش با  تولیدکنندگان ماسک و مواد ضدعفونی کننده استان هم اشاره کرد و قول داد مشکلات آنها برای افزایش تولید رسیدگی و برطرف شود .

وعده دیگر استاندار در زمینه تخلف گران فروشی برخی داروخانه ها در توزیع اقلام بهداشتی مرتبط با کرونا بود که از استقرار  بازرسانی  در محل های تولید این اقلام خبر داد تا بر شبکه توزیع نظارت شود.

با معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اصفهان هم درباره جزییات میزان تولید اقلام بهداشتی مرتبط با کرونا  در استان و علت کمبودها گفتگو کردم به گفته سیدحسن قاضی عسگر  با راه اندازی خط های تولیدی و کارگاه های جدید روزانه در  اصفهان 16هزار قطعه ماسکN95   ،250هزار قطعه ماسک پزشکی و 75 هزارقطعه ماسک پارچه ای تولید می شود که بیشترین میزان تولید ماسک های کشور در این استان است؛همچنین روزانه  بیش از 10 تن الکل در این استان تولید می شود که قرار است این میزان هم به 38 تن برسد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اصفهان اضافه کرد:براساس کمیته تخصصی شامل معاونت غذا و دارو و نمایندگان استاندار،تعزیرات و سازمان صمت  این اقلام بهداشتی  براساس نیاز توزیع و مابقی به استان های دیگر ارسال اما دستکش طبی مورد نیازِ اصفهان خارج از استان تامین  می شود . 

نظرِ قاضی عسگر  را درخصوص کمبودها و احتکار اقلام بهداشتی در دو هفته اخیر جویا شدم وی هم معتقد است توزیع این اقلام بر عهده شرکت های پخش است که شفاف نبوده و معیوب است.

به گفته این مسوول اجرایی  همان طور که شرکت های پخش وظیفه تحویل  اقلام بهداشتی مرتبط با کرونا را بر عهده دارندبرای جلوگیری از احتکار باید موظف به توزیع روشن  در کانال های شفاف  شوند.

همان طور که شرکت های پخش وظیفه تحویل  اقلام بهداشتی مرتبط با کرونا را بر عهده دارندبرای جلوگیری از احتکار باید موظف به توزیع  درست در کانال های شفاف  شوند

هر چند   پیگیری ما از معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان  در خصوص میزان و نحوه توزیع تولیدات اقلام بهداشتی مانند ماسک و الکل  توسط شرکت های پخش ،علت افزایش قیمت ها و شکل گیری بازار سیاه بی جواب ماند اما معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اصفهان استفاده از  سامانه «رهتاب» را  با هدف  کنترل و نظارت این اقلام بهداشتی پیشنهاد داد و اضافه کرد: هم اکنون  با استفاده از  این سامانه توزیع ماسک پارچه ای در برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای اصفهان و داروخانه ها  با حداقل قیمت 2500تومان براساس کد ملی خریداران آغاز شده است  و در روزهای آینده هم  مواد ضد عفونی کننده  در فروشگاه های کوثر از طریق همین سامانه توزیع می شود.

حالا باید منتظر ماند و دید با وجود نیروهای جوان و شرکت های فعال در عرصه تولید و توزیع اقلام بهداشتی که دغدغه شان  تامین حداکثری  این محصولات برای حفظ سلامت مردم است آیا دستگاه های اجرایی  و نظارتی استان با نظارت صحیح و سیستم توزیع عادلانه مانع از یکه تازی  دلالان و احتکار کنندگان -که روسیاهان این روزهای کرونایی هستند- می شوند؟