مشروح گفتگوی بشار اسد با شبکه‌های الاخباریه و السوریه

مجری در ادامه از بشار اسد سئوال کرد: «آیا اظهارات پدرسن می‌تواند تلاشی پیش دستانه برای فعالیت‌های کمیته قانون اساسی باشد یا ربطی به فعالیت‌های آن ندارد؟ آیا بررسی تغییر کامل قانون اساسی سوریه در حال شکل گیری است یا بررسی آن برای اصلاح برخی بند‌های قانون اساسی است؟»

 

بشار اسد در پاسخ گفت: البته تلاشی برای سوق دادن فعالیت‌های کمیته قانون اساسی به سمت و سوی معینی وجود دارد و ما در این زمینه هوشیار هستیم و اجازه نخواهیم داد این امر محقق شود. از این رو هر گونه اظهاراتی خارج از این کمیته شنیده شود، هیچ ارزشی ندارد و ارزش آن صفر است. ما نباید وقت خود را با این گونه اظهارات تلف کنیم. ما نباید برای آن اهمیتی قائل شویم. اما در زمینه فعالیت‌های کمیته قانون اساسی موارد زیر مطرح است: آیا قانون اساسی جدیدی به تصویب می‌رسد یا در قانون اساسی اصلاحاتی وارد می‌شود؟

ما زمانی که یک بند از قانون اساسی را اصلاح می‌کنیم، این به منزله یک قانون اساسی جدید است، بنابراین فرقی بین اصلاح قانون اساسی و ایجاد قانون اساسی جدید وجود ندارد؛ زیرا تغییر همه قوانین در قانون اساسی امکان پذیر نیست و برای ما اهمیتی هم ندارد؛ بنابراین هر نتیجه‌ای از نشست‌های اعضای این کمیته که موافق با منافع ملی باشد، حتی اگر قانون اساسی جدیدی از اول تا آخر باشد، می‌پذیریم، اما اگر حتی یک بند آن ضد منافع ملی باشد، ما آن را نخواهیم پذیرفت.

بنابراین ما باید درباره مضمون آن سخن بگوییم. ما خوب می‌دانیم چه نوع بازی‌هایی در خواهند آورد! بازی‌های تضعیف دولت و تبدیل دولت به دولتی که از خارج از کشور اداره شود، از برنامه‌های آنان است، همانطور که در کشور‌های همسایه نیز این مسئله دیده می‌شود، اما در سوریه نخواهند توانست چنین کاری بکنند. این خلاصه‌ای از ماه‌ها گفتگو در آینده خواهد بود.

 

مجری پرسید: در طول سال‌های جنگ سوریه، مردم این کشور با مشکلات فراوانی مواجه شدند، از جمله تورم، توقف تولید، نبود فرصت‌های شغلی که پیامد‌های تروریسم و محاصره سوریه است و شرایط سخت نظامی که در قسمت عمده‌ای از خاک سوریه وجود داشت. بالطبع زندگی و معیشت مردم سوریه بدتر شده است. امروزه شرایط میدانی بهبود یافته و نظام سوریه بیشتر مناطق کشور را تحت تسلط خود درآورده است. شرایط معیشیتی مردم سوریه در آینده چگونه خواهد بود؟ آیا معیشت مردم تا آزاد سازی همه خاک سوریه همچنان در این سطح باقی خواهد ماند و بهبود نخواهد یافت؟

 

رئیس جمهور سوریه گفت: اگر شرایط معیشتی مردم سوریه فقط نتیجه شرایط میدانی و امنیتی و تروریسم می‌بود، باید منتظر می‌ماندیم تا حل شود، اما این سخنی غیرمنطقی است. برخی می‌خواهند تنها بر شرایط امنیتی و تاثیر آن بر معیشت مردم سخن بگویند؛ بله بدون شک تاثیر زیادی دارد، اما این تاثیر، مطلق نیست؛ بنابراین پاسخ به سوال منفی است. ما منتظر نخواهیم ماند تا همه مناطق سوریه آزاد شود، زیرا شرایط معیشتی بدون تلاش ما به عنوان دولت سوریه و جامعه سوریه بهبود نخواهد یافت.

آزادسازی برخی مناطق سوریه می‌تواند بر شرایط اقتصادی تاثیر داشته باشد در صورتی که این مناطق در رشد اقتصادی سوریه مشارکت داده شود که می‌تواند شامل منابع و ثروت‌های طبیعی یا سیاحتی باشد، مثلا یک منطقه‌ای خاص گردشگری است، اما در حال حاضر کسی برای گردشگری به آنجا نمی‌رود پس نمی‌تواند تاثیری در شرایط اقتصادی داشته باشد. مناطق کشاورزی مانند مناطق شمالی سوریه از آن جمله است، زیرا ما در حال وارد کردن کالا‌ها و محصولاتی هستیم که پیشتر آن‌ها را صادر می‌کردیم و، چون وارد کردن این محصولات برای دور زدن محاصره اقتصادی است، ما مبالغ زیادی برای وارد کردن این محصولات پرداخت می‌کنیم.

مثلا حلب بخش اصلی و مرکز اصلی صنعتی در سوریه به شمار می‌رود. حلب به همراه دمشق قطب اقتصادی سوریه هستند؛ بنابراین هر منطقه با منطقه دیگر تفاوت دارد، اما حال که این مناطق را آزاد کرده ایم اگر هیچ تدبیری برای حرکت دادن چرخ اقتصاد انجام ندهیم، فایده‌ای نخواهد داشت؛ بنابراین باید به عنوان دولت، تاسیسات زیربنایی ایجاد کنیم مثلا انرژی برق و سایر انرژی‌ها را دوباره به این مناطق بازگردانیم که وظیفه موسسات دولتی است.

ما با این کار اجازه خواهیم داد حرکت تولید و صنعت دوباره به مناطق بازگردد. من اینجا از کارخانه‌های بزرگ سخن نمی‌گویم. حتی قبل از جنگ تصور می‌کردیم طرح‌های بزرگ اقتصادی خوب است، اما راه حل نیست. اقتصاد کشوری مانند سوریه، با طرح‌های متوسط و کوچک می‌چرخد. برخی می‌گویند منتظر می‌مانیم تا ببینیم چه اتفاقی می‌افتد، اگر بخواهیم منتظر بمانیم، نباید منتظر مسائل اقتصادی باشیم. بله کارگاه‌ها و کارخانه‌های زیادی هم اکنون فعالیت‌های خود را از سرگرفته اند و در عین حال تعداد زیادی از مردم نیز از خارج از کشور بازگشته اند، از این رو رشد اقتصادی نامحسوس است، زیرا بازگشت شهروندان سوری بیشتر از حرکت و فعالیت‌های اقتصادی از سرگرفته شده است.

البته ما می‌توانیم فعالیت‌های اقتصادی را بیشتر کنیم. بله ما در برخی موارد سستی کرده ایم، در برخی موارد هم دیدگاه مشخص اقتصادی نداشته ایم، وقتی می‌گویم ما، یعنی ما جامعه سوری و شهروندان سوری. دولت سوریه زمینه را برای این فعالیت‌ها آماده می‌سازد، اما در نهایت این دولت نیست که همه مغازه‌ها و کارگاه‌ها را بازگشایی می‌کند بلکه این مردم هستند که باید دوباره فعالیت‌های اقتصادی را از سر بگیرند.

 

مجری در ادامه پرسید: رهنمود‌های شما به دولت و وزیران کابینه برای تعامل شفاف با شهروندان سوری، قابل مشاهده است، اما چرا در موسسات دولتی خودسرانه عمل می‌کنند؟ چرا برخی دولت را به نادیده گرفتن خون شهدا و ایثارگری‌های مجروحان سوری متهم می‌کنند؟

 

بشار اسد پاسخ داد: اولا اگر بخواهیم درباره موسسات دولتی سخن بگوییم، باید تاکید کنیم که برخی وزارتخانه‌ها فعال هستند و برخی وزارتخانه‌ها هم قصور دارند و سستی می‌کنند. موسسات دولتی هم همین طور است. برخی وظایف خود را به خوبی انجام می‌دهند و برخی هم وظایف خود را انجام نمی‌دهند. باید بررسی و مشخص شود که چه جریانی کار نمی‌کند. ما مسئول هستیم و باید به طور علمی و دقیق سخن بگوییم و همه دولت را متهم نکنیم. ابتدا از مسائل مثبت آغاز کنم: اگر همه موسسات فعالیت نمی‌کردند، ما حقوق کارمندان را چگونه پرداخت می‌کردیم؟ چگونه دانش آموزان به مدارس می‌رفتند؟

ما حتی شهدایی در آموزش و پروش داریم و شهدایی در وزارت انرژی داریم. ما با وجود محاصره اقتصادی، مواد اساسی همچون سوخت و گندم را برای شهروندان تامین می‌کنیم. بله من توقع ندارم که مردم از این مسائل مثبت سخن بگویند بلکه آن‌ها درد و رنج‌های خود را می‌گویند. اگر من از نظر بدنی سالم باشم، نمی‌گویم من سالمم بلکه موقعی که بیمار شوم، می‌گویم من بیمارم، این یک مسئله طبیعی است. اما زمانی که ارزیابی می‌کنیم، باید همه جوانب را مد نظر قرار بدهیم.
مسائل منفی موجود در اقتصاد باید از هم تفکیک شود یعنی باید اسباب و دلایلی که مرتبط با بحران و جنگ است و اسبابی که از قصور ماست، از هم جدا شود. زمانی که شخصی از دولت انتقاد می‌کند، گویا هیچ جنگی وجود ندارد و زمانی که مسئولی سخن می‌گوید، همه مشکلات را ناشی از جنگ توصیف می‌کند، اما بین این دو فاصله‌ای وجود دارد که باید مشخص شود. مثلا زمانی که با بحران سوخت، بنزین و گازوئیل مواجه شدیم، واقعا این موضوع در ارتباط مستقیم با محاصره و تحریم بود.

مشکل اینجاست که دولت خودش تحریم است از این رو از طریق اشخاص ثالث اقدام به واردات بنزین می‌کند و در اکثر موارد هم موفق می‌شویم که محاصره و تحریم را دور بزنیم. در برخی موارد هم موفق نمی‌شویم که خارج از اراده ماست. تاسیسات زیربنایی انرژی برق به طور مداوم بمباران می‌شود. موشک‌ها ابتدا ایستگاه‌های تولید برق را هدف قرار می‌دهند، آیا مسئول دولت را باید مسئول موشک‌های تروریست‌ها هم بدانیم؟ باید دقت کنیم. اما قصور در فعالیت‌ها نباید ادامه یابد و مسئولی که مقصر باشد، باید کنار گذاشته شود. فساد هم اینجا مطرح می‌شود. تقصیر چیزی است و فساد چیز دیگری است.

 

مجری در ادامه پرسید: منطقی است که قیمت دلار در جنگ افزایش یابد که نتیجه محاصره اقتصادی است، اما در برهه اخیر، علت افزایش قیمت دلار نامشخص است، چرا؟

 

رئیس جمهور سوریه تصریح کرد: بدون شک محاصره اقتصادی بر درآمد‌های دولت که شامل ارز و دلار است، تاثیرگذار است، درآمد‌های دولت به دلیل کاهش صادرات و کاهش گردشگری کاهش یافته است. هیچ گردشگری در شرایط جنگ به کشور نمی‌آید و کشور‌هایی که در زمینه صادرات به آن‌ها اعتماد می‌کنیم، در محاصره و تحریم سهم دارند. بازی معاملاتی که صورت می‌گیرد نیز وجود دارد که در برخی موارد داخلی و برخی موارد خارجی است. خطرناک‌ترین عامل، عامل روانی است.

می‌شنویم که گفته می‌شود ارزش لیره کاهش یافته است، فوری به خرید دلار اقدام می‌کنیم و فکر می‌کنیم برای خود اموالی ذخیره کرده ایم، از این رو واحد پول ملی به شدت کاهش و قیمت کالا‌ها به شدت افزایش می‌یابد، بنابراین هرآنچه در دلار برای خود ذخیره کرده ایم، با افزایش قیمت‌ها از دست می‌دهیم. آیا دولت می‌تواند در این زمینه دخالت کند؟ بله می‌تواند، اما، چون درآمد‌ها کم است و نیاز‌ها زیاد و گندم، نفت و سوخت بسیار هزینه بر هستند، دخالت دولت در بازار ارز تاثیر زیادی ندارد. آیا ما باید هرآنچه از دلار به دست می‌آوریم، در تعاملات به کار بگیرم یا باید در مواد اساسی به کار ببریم؟ بنابراین اولویت‌ها کجاست؟ استفاده از سلاح و مهمات در جنگ اولویت نخست است.

 

مجری در ادامه پرسید: آیا دولت تدابیری در اختیار دارد تا قیمت ارز را کنترل کند؟

 

بشار اسد پاسخ داد: بله ما تدابیری داریم. اگر با کشور‌های منطقه مقایسه کنید که قیمت دلار در آن تغییر می‌کند، می‌بینید که ظرف چند روز چندین برابر می‌شود، اما ارزش لیره در مقایسه با دلار قبل از جنگ با بعد از آن، تفاوت چندانی نداشته است. این درحالی است که اگر ابزار‌هایی نبود که نمی‌توانیم آن‌ها را اعلام کنیم، پایان سال ۲۰۱۲ لیره باید از هم فرو می‌پاشید و به طور کلی از بین می‌رفت.
آزادسازی یک منطقه همواره به افزایش ارزش لیره منجر نمی‌شود. آزادسازی یک منطقه، دلاری را که برای تروریست‌ها می‌آید، از بین خواهد برد، دلاری را که برای خریداری کالا‌هایی مصرف می‌کنند؛ بنابراین مسائل همیشه مطلق نیستند، همیشه مثبت نیستند بلکه عوامل زیادی در آن تاثیر دارد. برخی کارشناسان اقتصادی می‌گویند عملیات خشکاندن دلار در منطقه وجود دارد. ترکیه را ببینید، دیروز دو درصد از لیره ترکیه در برابر دلار تنها به دلیل تصمیم کنگره کاهش یافت.

علیه ما جنگ تحمیل شده است و این کشور‌ها دچار جنگ نیستند، اما ما در مقایسه با این کشور‌ها ارزش پول ملی خود را همچنان محفوظ نگه داشته ایم؛ بنابراین در کشور سوریه راه حل موجود است، اما موضوع دلار و معیشت مردم و مباحث اقتصادی، همه با هم مرتبط است و راه حل آن، سرعت بخشیدن به خدمات دولتی و تسهیلات برای اجرای طرح‌های اقتصادی است و این را دولت انجام خواهد داد.

 

مجری در ادامه پرسید: تدابیری ضد فساد اتخاذ کرده اید، آیا اشخاصی را در دولت در بر خواهد گرفت و از کار برکنار خواهد کرد؟

 

رئیس جمهور سوریه گفت: عبارت تدابیر و حمله به فساد درست نیست، زیرا ابتدا و انتهایی دارد و محدود است. اینطور نیست که ما پیشتر فساد را پذیرفته باشیم و ناگهان آن را نپذیریم و با آن مبارزه کنیم. سه سال است که در حال مباره با فساد هستیم، زیرا ابتدای جنگ اولویت ما مسائل داخلی نبود و تامین نیاز‌های اساسی مد نظر بود، اما تروریست‌ها در حال ضربه زدن به کشور بودند. فاسدان نیز به کشور ضربه می‌زدند. بالطبع در سال‌های آغازین جنگ موضوع حیات و زنده ماندن مردم برای ما اهمیت اصلی داشت و موضوع مبارزه با فساد اولویت بعدی بود.

ما با موسسات نظامی آغاز کردیم، اما چون این موسسات نمونه نظم و انضباط در کشور بود، نمی‌بایست در آن فساد باشد و گاه افسران بلند پایه نیز به زندان انداخته شدند. کسانی که تبرئه شدند، از زندان‌ها خارج شدند. ما می‌گفتیم موسسات نظامی، هم با تروریسم و هم با فاسد مبارزه می‌کنند. در وزارت کشور و وزارت ارتباطات هم مسائل به همین گونه بود؛ بنابراین محاسبه و محاکمه فاسدان همچنان ادامه دارد. تا زمانی که فساد وجود داشته باشد، مبارزه با فساد هم ادامه خواهد داشت و این بخشی از پیشرفته‌تر کردن دولت است.

 

مجری پرسید: برخی می‌گویند اگر دولت به پول نیاز پیدا کرد، باید آن را از طریق گرفتن از بازرگانان تامین کند، نظر شما چیست؟

 

بشار اسد پاسخ داد: همواره سوریه را به نظام سوریه توصیف می‌کنند نه کشور سوریه. هدف آن‌ها از استفاده از عبارت نظام سوریه چیست؟ می‌خواهند اینطور وانمود کنند که مافیای دولت وجود دارد. این در حالی است که کشور زیربنا، قانون اساسی و ضوابط مشخص دارد. ما کشور هستیم و مشیخه‌ای از مشایخ (کشور‌های عربی) نیستیم. کشور قانون اساسی دارد. مهمترین بند‌های قانون اساسی، حمایت از مالکیت خصوصی است.

ما نمی‌توانیم با هر عنوانی به شخصی بگوییم ما این مالکیت را از تو گرفتیم. دارایی تروریست‌ها به صورت موقت مصادره شد، اما در مالکیت دولت قرار نگرفت؛ زیرا حکم قضایی در این زمینه وجود ندارد. از این رو دولت نمی‌تواند با هر عنوانی در اموال شخصی کسی تصرف کند حتی اگر او فاسد باشد بلکه تدابیری بر اساس قانون اتخاذ می‌شود. برخی از بازرگانان برای حمایت از لیره سوریه همکاری کردند.

از آن‌ها خواسته شده بود به موسسات دولتی کمک کنند و آن‌ها هم کمک کردند و چرخ اقتصاد کشور به حرکت درآمد. در بخش خصوصی از هر کس که اموال دولتی را از بین برده بود، خواسته شد آن را دوباره به دولت بازگرداند؛ بنابراین مبارزه با فساد نه تنها شامل بازگانان فاسد است بلکه مسئولان دولتی در وزارتخانه‌های مختلف را نیز شامل می‌شود. آنچه امروز برای ما مهم است، مبارزه واقعی با فساد است.