دولت ترامپ «هرگز» به برجام پایبند نبوده است

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما ؛ محمد جواد ظريف وزير خارجه ايران در مصاحبه با المانيتور در نيويورک گفت، اگر دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا روز دوازدهم ماه مه از توافق هسته اي با ايران موسوم به برجام خارج شود، تهران «با قدرت و سرعت بيشتري» فعاليت هاي هسته اي خود را از سر خواهد گرفت.

ظريف گفت، در طي 15 ماه گذشته، دولت ترامپ مانع از اجراي برجام شده است و فشار اقتصادي خود را بر ايران تحميل کرده است. بنابراين، هر تصميمي که تهران بگيرد «کاملاً مطابق توافق برجام» خواهد بود.
ظريف گفت: «ماندن آمريکا در توافق برجام به تنهايي کافي نيست، واشنگتن بايد به اين توافق متعهد بوده و آن را اجرا کند.»

وزير خارجه ايران تلاش هاي آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و امانوئل مکرون رئيس جمهور فرانسه براي اعمال تحريم هاي جديد عليه تهران به خاطر برنامه موشکي و سياست هاي منطقه اي ايران به منظور نگاه داشتن آمريکا در برجام را «اشتباه» دانست.

متن کامل مصاحبه با وزير خارجه ايران به شرح ذيل است:
خبرنگار المانيتور پرسيد: تا 12 ماه مه کمتر از سه هفته باقي مانده است، زماني که احتمال مي رود دولت ترامپ از برجام خارج شود و تحريم هاي جديدي را عليه ايران وضع کند. آيا اگر آمريکا از برجام خارج شود، ايران هم عمل مشابهي انجام مي دهد؟
ظريف در پاسخ گفت: دولت ترامپ هيچ گاه درون برجام نبوده است. آنها در طي 15 ماه گذشته اجازه نداده اند تا ايران از برجام سود اقتصادي عايدش شود، بنابراين هر کاري که در طي سه هفته آينده انجام دهند با گذشته تفاوت زيادي ندارد. در نتيجه اين شرايط به ما اجازه مي دهد تا با توجه به منافع ملي خودمان درون توافق هسته اي بمانيم و يا خير. اگر تصميم بگيريم که از برجام خارج شويم اين تصميم در چشم جامعه بين المللي کاملا منطبق با توافق برجام خواهد بود. اين عمل باعث منزوي شدن آمريکا خواهد شد، زيرا نشان مي دهد که طرفي قابل اطمينان نيست و در عوض غيرقابل پيش بيني است. جامعه بين المللي مي فهمد که ايران نمي تواند يک طرفه به اين توافق پايبند باشد. در نتيجه معتقد هستم که در اين صورت تبعات منفي بر اقتصاد ايران نيز کاهش خواهد يافت. همزمان، با توجه به اينکه بر اساس توافق برجام مي توانيم تحقيقات خود را گسترش دهيم، مي توانيم برنامه هسته اي خود را در مسيري پيشرفته تر اما هنوز براي مقاصد صلح آميز از سر بگيريم بنابراين، اين يکي از انتخاب هايي است که ايران دارد و احتمالاً جدي ترين آنها خواهد بود.
خبرنگار المانيتور پرسيد: قرار است تا مرکل و مکرون در هفته جاري به واشنگتن رفته و با ترامپ در کاخ سفيد ديدار کنند. آنها احتمالاً مي خواهند درباره فشار بر برنامه موشکي و سياست ايران در خاورميانه در ازاي ماندن آمريکا در برجام مذاکره کنند. اين تلاش را چگونه ارزيابي مي کنيد؟

اروپا ترامپ را به اجراي تعهدات برجامي تشويق کند
ظريف در پاسخ گفت: فکر مي کنم سياست اشتباهي است. آنها به جاي تسکين دادن به ترامپ بايد او را تشويق کنند تا به تعهدات خود در توافق برجام متعهد باشد، زيرا تسکين دادن او سبب مي شود تا ترامپ ترغيب شده تا در جهت اشتباه گام هاي ديگري را بر دارد. به نظر من اگر آنها منافع خود و منافع اروپا را در سر دارند بايد ترامپ را تشويق کنند تا سهم و تعهد خود در برجام را اجرا کند نه اينکه فقط بگويند در توافق بمان.
خبرنگار المانيتور پرسيد: اگر آنها در متقاعد کردن ترامپ بدين شکل موفق شوند، در اين صورت پاسخ ايران چه خواهد بود؟
ظريف در پاسخ گفت: ما بر اساس منافع خود و ميزان بهره مندي اقتصادي از برجام واکنش نشان خواهيم داد. بايد ببينيم آمريکا دست از اقدامات مخرب 15 ماه قبل خود دست بر مي دارد يا خير، زيرا اقدامات 15 ماه اخير آمريکا سبب شده است تا از شراکت اقتصادي سايرين با ايران جلوگيري شود. اين چيزي است که بايد متوقف شود، پرزيدنت مکرون و صدر اعظم مرکل بايد ترامپ را متقاعد کنند که سياست هايش به توافق آسيب رسانده است و بايد آن را متوقف کند.

خبرنگار المانيتور پرسيد: اعتراضات بيشتري درون ايران بوده است. بسياري از معترضان از شرايط اقتصادي ناراضي هستند و اينکه توافق هسته اي انتظارات آنها را برآورده نکرد. دولت روحاني همچنين وعده آزادي سياسي بيشتر داده بود. آيا دولت شما اعتراضات را جدي مي گيرد؟ آيا خواست معترضان را مشروع مي دانيد؟
وزير خارجه ايران پاسخ داد: مطمئنا مردم درخواست هاي مشروعي دارند و حق دارند تا درخواست خود را بدون اينکه قانون را زير پا بگذارند، مطرح کنند. سياست حکومت ايران نيز اين بوده است تا حقوق مردم را محترم بشمارد و اين تفاوت ايران با ساير کشورهاي منطقه است. مردم ما خواست خود را از طريق صندوق هاي راي مطرح مي کنند، اما آنجايي که نياز باشد خواست خود را به صورت اعتراضات مسالمت آميز مطرح مي کنند.
از سويي ديگر شاخص هاي اقتصادي در ايران بسيار خوب است و رشد 8 درصدي را نشان مي دهد، در حالي که رشد اقتصادي در کشورهاي همسايه ما کمتر از 7 درصد است و همچنين تورم را از 45 درصد به 8 درصد رسانده ايم. بنابراين، اين ها دستاوردهاي مهمي هستند.
ايجاد شغل نيز از موارد مهم بوده است. منظورم اين است که دولت باعث شده که در سه الي چهار سال گذشته، بين 700 هزار تا 1 ميليون شغل در سال ايجاد کند. اما همانطور که شما اشاره کرديد انتظار مردم متفاوت بوده است. مردم ايران انتظار داشتند تا جامعه بين المللي به تعهدات خود در قالب توافق برجام عمل کند و انتظار سرمايه گذاري خارجي بيشتري را داشتند که به معناي ايجاد اشتغال بيشتر است.
ما به ميزان خوبي شغل ايجاد مي کنيم، اما توقع مردم بيشتر است و براي ما مهم است تا آينده اي قابل پيش بيني براي جمعيت داشته باشيم. اين بدان معنا نيست که ما تنها به سرمايه گذاري خارجي چشم دوخته ايم. ايران سرمايه هاي داخلي عظيمي دارد. براي ما مهم است تا اين سرمايه در درون کشور به کار گرفته شود.

راه حل سياسي بهترين گزينه براي سوريه

خبرنگار المانيتور پرسيد: بحث بر سر اين بوده است تا سربازاني از کشورهاي عربي جايگزين نيروهاي آمريکايي در سوريه شوند. عربستان سعودي براي اعزام نيرو به سوريه چراغ سبز نشان داده است. نظر شما در اين خصوص چيست؟
ظريف گفت: به نظر من چيزي که در سوريه مهم است دوري از تفکر و استراتژي هاي نظامي است، به جاي اينها بايد به دنبال راه حلي سياسي باشيم. برخي هنوز توهم برکناري دولت سوريه با استفاده از نيروي نظامي را در سر دارند و اين استراتژي دنباله رو همان توهم است. هر چقدر بيشتر بر اين تفکر پافشاري کنند، شکست بيشتري در سوريه عايدشان مي شود.
مي توانستند پيشنهاد ما را در 5 سال گذشته و زماني که دولت سوريه تنها بر 35 درصد کشور کنترل داشت بپذيرند و توهم برکناري دولت از طريق نيروي نظامي را کنار بگذارند و بر سر ميز مذاکره بنشينند و به دنبال راهکار سياسي باشند. اما به دنبال آرزوي پيروزي نظامي بودند و حالا دولت سوريه بر 70 درصد خاک کشور حاکم است.
ما هنوز بر اين باور هستيم که راه حل سياسي بهترين گزينه است. بنابراين بايد تفکر و استراتژي نظامي گري را متوقف کنند تا به خونريزي و اين کابوس در سوريه پايان دهند. آنها بايد واقعيت را بپذيرند و بر سر ايجاد يک دولت وحدت ملي به توافق برسند.

خبرنگار المانيتور پرسيد: نيروهاي ايراني تا چه زماني در سوريه باقي خواهند ماند؟ تحت چه شرايطي آنها سوريه را ترک خواهند کرد؟
ظريف گفت: ما مشاوران خود را به سوريه اعزام کرده ايم تا از سقوط دمشق به دست تروريست ها جلوگيري کنيم. ما دقيقا چنين کاري را در بغداد و اربيل انجام داديم. بنابراين آنهايي که توهم شيعه گري را به ما نسبت مي دهند درباره اربيل چه مي گويند؟ اما از آنجايي که اربيل را نمي خواهند ببينند به واقعيت توجه نمي کنند و چيز ديگري را به جاي واقعيت مطرح مي کنند، جايگزيني که بيشتر با تفکر و آناليز آنها جور در مي آيد.
بنابراين ما در آنجا هستيم تا چيزي که براي جامعه بين المللي مهم است انجام دهيم و آن جلوگيري از پيروزي تروريست ها است، ما به دنبال جاه طلبي در هيچ کشور ديگري نيستيم. اينکه ما پرچم کشورمان را در هيچ کشوري برافراشته نکرده ايم نشاني بر همين مدعي است.
خبرنگار المانيتور پرسيد: اگر ساير نيروهاي خارجي سوريه را ترک کنند، آيا ايران نيروهاي حزب الله را تشويق مي کند تا سوريه را ترک کنند؟
وزير خارجه ايران پاسخ داد: نيازي نيست ايران چنين کاري انجام دهد. اگر سوريه به حزب الله نيازي نداشته باشد، آنها در سوريه نخواهند ماند. آنها وظيفه دفاع از خانه خود را بر عهده دارند و بايد در خانه شان باشند تا آنجا را بسازند. آنها پيش از اين به وضوح اعلام کرده اند که به خاطر امنيت ملي لبنان مجبور به حضور در سوريه شده اند. تروريست ها لبنان را تهديد مي کردند، همه در مرز و هم در داخل خاک لبنان. حزب الله موفق شد تا اين تروريست ها را هم در داخل و هم در مرز لبنان شکست دهد.
خبرنگار المانيتور پرسيد: گزارش هايي وجود دارند مبني بر اينکه اسرائيل نيروهاي ايراني را چندين بار در داخل خاک سوريه هدف قرار داده است. احتمال درگيري ايران و اسرائيل در داخل سوريه را چگونه ارزيابي مي کنيد؟

افزايش مقاومت در مقابل اقدامات تجاوزکارانه اسرائيل
ظريف پاسخ داد: من بر اين باور هستم که اسرائيل بارها به قلمرو سوريه وارد شد و بارها به حريم هوايي سوريه تجاوز کرده است. اما سوري ها مقاومت کردند و اسرائيل شکست هايي را در آنجا چشيد. سياست اسرائيل باعث افزايش مقاومت در سوريه خواهد شد.

خبرنگار المانيتور پرسيد: اما با توجه به اينکه اسرائيل به نيروهاي ايراني حمله کرده است، ايران حق خود مي داند تا با اسرائيل مقابله کند؟
وزير امور خارجه ايران پاسخ داد: معتقدم که در برابر حملات اسرائيل مقاومت شکل گرفته و شکل خواهد گرفت و فکر مي کنم همه طرف ها بايد اسرائيل را نصيحت کنند تا به تجاوزگري خود عليه ديگران پايان دهد.
خبرنگار المانيتور پرسيد: با توجه به اينکه ترکيه از حملات موشکي آمريکا و متحدانش به سوريه حمايت کرده و همچنين از دادن عفرين به دولت سوريه خودداري کرده است، آينده مذاکرات آستانه قزاقستان را چگونه مي بينيد؟
ظريف گفت: مذاکرات آستانه بر پايه توهم اينکه به تمام خواسته هايمان برسيم شکل نگرفت و بر اين پايه نيز ادامه نخواهد يافت. بنابراين ما تفاوت هايي داريم، اما منافع مشترکي هم داريم که آن نگراني اوضاع در سوريه است. ما بر اين باور هستيم که بايد از ميزان درگيري ها در سوريه کاست. به همين دليل است که ما مي خواهيم تا به همکاري با يکديگر ادامه بدهيم و دوباره در ملاقات هايي همديگر را خواهيم ديد و مذاکره مي کنيم که ببينيم آيا فرايند کاستن از درگيري ها و خونريزي به خوبي پيش مي رود.
اگر با يکديگر تفاوت نداشتيم که با هم به دفعات ديدار و مذاکره نمي کرديم.
خبرنگار المانيتور پرسيد: حتي قبل از اينکه کره شمالي اعلام کند که آزمايش هاي موشکي و هسته ايش را متوقف کرده است، ترامپ حاضر شد تا با رهبر کره شمالي ديدار کند، تحت چه شرايطي ايران با ترامپ ديدار مي کند؟

وزير امور خارجه ايران پاسخ داد: فکر مي کنم هر تعاملي با ايران نيازمند احترام متقابل است و زماني پرزيدنت ترامپ نشان داد که آمادگي اين کار را دارد.
خبرنگار المانيتور پرسيد: در خصوص يمن، آيا ديدارهايي جدي با اروپايي ها درباره درگيري ها در اين کشور عربي داشته ايد؟ درباره اين مذاکرات چه چيزي مي توانيد به ما بگوييد و اينکه آيا پيشرفت هايي داشته ايد؟

سعوديها در يمن دچار توهم شده اند
ظريف گفت: تنها چند روز پس از آغاز بمباران هوايي پيشنهاد خود براي آتش بس، کمک هاي فوري بشر دوستانه، گفتگوي احزاب درون يمن و دولت همه گير در يمن را مطرح کرديم. ما همچنان همين تفکر را در مذاکرات با اروپايي ها، روس ها و هر طرف ديگر و به خصوص نماينده ويژه دبيرکل سازمان ملل متحد دنبال مي کنيم. ما به تلاش خود ادامه مي دهيم و از تمامي طرفين درگير مي خواهيم تا جنگ را متوقف کنند و به دنبال گفتگو باشند. اين چکيده اي از صحبت هاي ما با اروپايي ها است.

خبرنگار المانيتور پرسيد: آيا سعودي ها مستقيما و يا غير مستقيم در مذاکرات حضور داشته اند؟
ظريف گفت: متاسفانه به نظر مي رسد که سعودي ها همان توهمي را که در سوريه داشتند در يمن نيز دنبال مي کنند و آن پيروزي نظامي است و به همين دليل است که جنگ در يمن طولاني شده است. ما آماده مذاکره هستيم و به علاوه ما هيچ شخصي را بمباران نکرده ايم. ما در يمن درگير نيستيم اما نفوذي داريم که مي توانيم از آن براي راهکار سياسي استفاده کنيم. حتي در سبتامبر 2013 به سعودي ها پيشنهاد مذاکره داديم تا از وقوع اين فاجعه در يمن جلوگيري کرده باشيم. متاسفانه در آن زمان سعودي ها پيشنهاد ما را رد کردند و هر بار نيز که ما پيشنهاد گفتگو به آنها داده ايم آنها دنبال اهداف نظامي بوده اند و در جنگ نيز موفق نبوده اند.
با تمام تجهيزات زيبايي که از آمريکا خريده اند و مي خرند قادر نشده اند تا مردم يمن را به زانو درآورند. هر چقدر زودتر آنها متوجه شوند که بايد به دنبال راهکار سياسي باشند، از کشته شدن يمني ها از قحطي و وبا جلوگيري خواهد شد. امروز 20 ميليون يمني با سوء تغذيه روبرو هستند.

خبرنگار المانيتور پرسيد: روابط ايران با عربستان سعودي قطعا خوب نيست، به نظر شما چه چيزي مي تواند روابط را ترميم کند؟

تاکيد بر گفتگو با عرستان سعودي
ظريف پاسخ داد: گفتگو. اما مهمتر از آن دوري از اين توهم که عربستان سعودي به مقابله با ايران نياز دارد تا بتواند اهداف خود را به پيش ببرد. فکر نمي کنم آنها به درگيري با ايران احتياج داشته باشند زيرا از عهده آن نيز بر نمي آيند.
خبرنگار المانيتور پرسيد: قرار است تا به زودي در عراق انتخابات برگزار شود. ايران چه انتظاري از نتايج اين انتخابات دارد؟
ظريف گفت: ما انتظار انتخاباتي آزاد و عادلانه را داريم و ما بر اين اعتقاد هستيم که انتخاباتي جدي در راه خواهد بود. ما مي خواهيم تا به خواست مردم عراق در اين انتخابات توجه شود، حال هر شخصي که مي خواهد انتخاب شود. ما اعتقاد داريم که همانند انتخابات گذشته فرايند پيچيده اي انتخابات عراق خواهد داشت. ما بهترينها را براي مردم عراق آرزو داريم.
خبرنگار المانيتور پرسيد: آيا ايران از پيوستن نيروهاي نظامي مردم به ارتش عراق و يکپارچگي آن حمايت مي کند؟
ظريف پاسخ داد: اين تصميمي است که مردم عراق بايد بگيرند. نيروهاي مردمي مقاومت جانانه اي از خودشان در عراق عليه تروريست هاي داعش نشان داده اند و آنها را شکست داده اند. بنابراين سرمايه با ارزشي براي مردم عراق به شمار مي آيند.
خبرنگار المانيتور پرسيد: درباره روابط ايران با اربيل چطور؟ آنها سال گذشته همه پرسي استقلال برگزار کردند و بغداد هم سريعا پاسخ داد. به نظر مي رسد منطقه کردستان عراق که تحت رهبري مسعود بارزاني است به دنبال روابط بهتر با تهران است. شرايط آشتي چيست؟

ايران روابط خوبي با کردستان عراق دارد
ظريف گفت: ما روابط خوبي با کردستان عراق داريم و بغداد و اربيل را به همکاري نزديک با يکديگر تشويق مي کنيم و خوشحال هستيم که شاهد پيشرفت هايي نيز هستيم. فکر نمي کنم قبل از همه پرسي مي توانستند به چنين پيشرفت هايي دست يابند. بنابراين انتظار داريم تا بعد از برگزاري انتخابات در عراق، مذاکرات خود را ادامه دهند و اختلافات را حل کنند و ما در اين راه هر کمکي که بتوانيم، انجام خواهيم داد.