بررسی طرح ریاضت اقتصادی در عربستان سعودی

عربستان به منظور جبران کاهش درآمدهای نفتی، در اقدامی تازه هزینه های دولتی همچون هزینه ویزا، جریمه و مالیات را افزایش داد.
عربستان طرح ریاضت اقتصادی را در غالب فروش دارایی های دولت، افزایش مالیات، کاهش هزینه ها، تغییر راه های مدیریت درآمدهای مالی دولت، افزایش بهره وری و افزایش نقش بخش خصوصی اجرا می کند.
محمد بن سلمان نایب ولیعهد پادشاه عربستان در گفت وگو با بلومبرگ با اعلام این خبر گفت: این طرح با هدف آماده کردن عربستان سعودی برای تجربه وضعیتی است که به نفت تکیه نخواهد کرد.
طرح تحول ملی عربستان سعودی شامل فروش دارایی های دولت، افزایش مالیات، کاهش هزینه های دولت، تغییر راه های مدیریت درآمدهای مالی دولت، افزایش بهره وری و افزایش نقش بخش خصوصی است.
کاهش قیمت نفت در نتیجه سیاست های نفتی عربستان در منطقه منجر به کاهش درآمدهای نفتی این کشور و دیگر کشور‌های نفت خیز جهان اسلام و متقابلا سود سرشار شرکت‌های غربی و صهیونیستی شده است.
عربستان پیرو طرح ریاضت اقتصادی که از چندی قبل در سیستم اقتصادی و مدیرتی این کشور به اجرا گذشته بود در اقدامی جدید به منظور جبران کاهش درآمدهای نفتی، هزینه های دولتی همچون هزینه ویزا، جریمه و مالیات را افزایش داد.
طبق قوانین جدیدی که به تصویب دولت این کشور رسید، اتباع خارجی برای ویزای 6 ماهه باید مبلغ 800 دلار، 6 برابر میزان فعلی پرداخت کنند.
دولت عربستان همچنین برای تخلفات رانندگی جریمه های سنگینی اعلام کرد به طوری که متخلفان برای بار نخست مبلغ 20 هزار ریال سعودی (پنج دلار و 332 سنت) جریمه خواهند شد که بیش از سه برابر میزان جریمه های فعلی است.
این افت قیمت نفت در کنار هزینه‌های نظامی ماجراجویی‌های ریاض در منطقه- از جمله در یمن و سوریه - آن چنان اقتصاد عربستان را با مشکل روبرو کرد که سال گذشته این کشور با 98 میلیارد دلار کسری بودجه مواجه شد که بالاترین میزان در چند سال اخیر بوده است.
اقتصاددان ارشد بانک ملی تجاری عربستان گفت: دولت این کشور همچنین تلاش می‌کند هزینه فعالیتهای مختلف از جمله هزینه های آب و برق را افزایش دهد.
هدف ال سعود این است که درآمدهای غیر نفتی را سه برابر کند و میزان آن را تا سال 2020 میلادی از 163,5 میلیارد ریال فعلی به 530 میلیارد ریال برساند.
این کشور همچنین قصد دارد به تدریج حقوق اداره های دولتی را در قالب کاهش خدمات، پنج درصد کاهش دهد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده تعیین کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، شرکت سرمایه‌گذاری جدوا در عربستان سعودی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ذخایر ارزی خارجی این کشور در ماه سپتامبر 651 میلیارد دلار بوده اما در پایان ماه اکتبر به 644 میلیارد دلار کاهش یافته، هر چند که از سرعت کاهش آن کاسته شده است.
در این بیانیه آمده است عربستان سعودی برای تامین بودجه دولت از آغاز سال جاری میلادی، 88 میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود برداشت کرده است که این اقدام در پی کاهش شدید درآمد نفتی بوده که بیش از 90 درصد از درآمد عمومی این کشور را تشکیل می‌دهد.
بهای نفت از حدود 115 دلار برای هر بشکه در ماه ژوئن سال گذشته در حال حاضر به زیر 45 دلار برای هر بشکه سقوط کرده است.
با وجود این، میزان برداشت دولت ریاض از ذخایر ارزی برای تامین کسری بودجه از نیمه اول سال 2015 کاهش یافته است که دلیل آن اجرای طرح صندوق بین المللی پول مبنی بر صدور حدود 130 میلیارد دلار اوراق قرضه بوده است.
شرکت سرمایه‌گذاری جدوا افزود کاهش برداشت دولت عربستان از ذخایر ارزی همچنین به دنبال اقدامات دولت ریاض برای کاهش هزینه‌هایی است که طی چند سال گذشته افزایش بسیاری داشته بود.
البته این شرکت به نقش «حملات هوایی پرهزینه به یمن» - که از ششم فروردین آغاز شده - و هم چنین «هزینه‌های تجهیز و تسلیح تروریست‌ها در سوریه و عراق و ...» در کسر بودجه این کشور اشاره‌ای نکرد.
شایان ذکر است، حملات هوایی در یمن تاکنون بیش از هفت هزار کشته و حدود 14 هزار زخمی بر جای گذاشته است. ماجرا جویی عربستان و متحدانش در عراق و سوریه نیز صد‌ها هزار کشته و مجروح و میلیون‌ها آواره به جای گذاشته  است.
کسری مالی بزرگ در عربستان بدنبال کاهش درآمد نفتی و ماجراجویی‌های نظامی در منطقه، هر چند ریاض را بر آن داشته که به اصلاحاتی در زمینه های مختلف اقتصادی دست یازد اما این طرح می‌تواند موجبات نارضایتی عمومی مردم این کشور را فراهم کند.

-----------------------------------
بررسی و تحلیل/ امین نجار